Priyepolye, Bosna-İstanbul Yolunda Bir Sancak Şehri (1465-1877), H. Yıldırım Ağanoğlu

H. Yıldırım Ağanoğlu

Bu kitapta, Osmanlı Arşivi’nde bulunan 3.000 civarında belgeyi gözden geçirerek, Balkanların önemli bir güzergâhında yer alan PRİYEPOLYE (PRİJEPOLJE/ПРИЈЕПОЉЕ) şehrinin tarihini, kültürünü inceledik. Şehir 1465 yılında kesin olarak Osmanlı’nın hâkimiyetine girmiştir. Osmanlı belgelerinin çoğunda “Prepol” imlasıyla kaydedilmiştir. Osmanlı Devleti’nde sadrazamlığa kadar yükselmiş Sarı Süleyman Paşa (1685-87) bu şehirde doğmuştur.
Prepol kasabası, İstanbul’dan Bosna-Hersek’e uzanan yolda, hem önemli bir nokta hem de hanları itibarıyla mola verilen bir yer olarak; Saraybosna ve İstanbul ile Rumeli’nin diğer merkezlerini birbirine bağlayan stratejik bir noktadaydı. Posta tatarları, askerler, Bosna’ya giden görevlilerin yolu buradan geçerdi. Şehir girişinde Fatih Sultan Mehmed’in Lim nehri üzerinde inşa ettirdiği köprü, bölgenin stratejik konumunu etkilemiştir.
Şehrin kaderi 1877’ye kadar Bosna-Hersek’e bağlı iken, Osmanlı-Rus Harbi’nden sonra değişmiştir. Bu savaşın Sancak bölgesinin tarihinde önemli bir milat olması sebebiyle, kitabımızın kapsamı 1465’den 1877’ye olan dönemi kapsamaktadır. Günümüzde Sırbistan’a ait olan Priyepolye’de, oransal olarak neredeyse yarı yarıya Boşnak ve Sırp nüfus, birlikte barış içinde yaşamaktadır. Bu eser Priyepolye ile ilgili Türkiye’de basılan ilk kitap olma özelliğini taşımaktadır.